MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः

MP Board Class 6th Sanskrit Book Solutions संस्कृत सुरभिः Chapter 4 सङ्ख्याबोधः- NCERT पर आधारित Text Book Questions and Answers Notes, pdf, Summary, व्याख्या, वर्णन में बहुत सरल भाषा का प्रयोग किया गया है.

MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः

प्रश्न 1.
उचितशब्देन रिक्तस्थानं पुरयत-
(उचित शब्द से खाली स्थान की पूर्ति करो)
(क) एकं ………… अस्ति। (बालकः/बालिका/फलम्)
(ख) तिस्त्रः …………….. सन्ति। (बालिकाः/बालकाः/फलानि)
(ग) सप्तः …………. सन्ति। (गजः/अश्वाः /अजा)
उत्तर:
क) फलम्
(ख) बालिकाः
(ग) अश्वाः

MP Board Solutions

प्रश्न 2.
उचितपरिवर्तनेन रिक्तस्थानं पूरयत (उचित परिवर्तन से रिक्त स्थान को पूरा करो)
(लता, बाला, छात्र, गृह, बालक, नृपः, अजा, गृह, मनुष्य, गज)
(क) द्वै ………..।
(ख) तिस्त्रः ……….।
(ग) द्वौ ……….।
(घ) चत्वारि …………।
(ङ) षट् ………..।
(च) सप्त …………
(छ) नव …………।
(ज) दश……………।
(झ) पञ्च …………।
(ब) त्रयः ………….।
उत्तर:
(क) लते
(ख) बालाः
(ग) छात्रौः
(घ) गृहाणि
(ङ) बालकाः
(च) नृपाः
(छ) अजाः
(छ) गृहाणि
(झ) मनुष्याः
(ञ) गजाः।

प्रश्न 3.
उचितसङ्ख्यापदेन पूरयत(उचित संख्या शब्द से पूरा करो)
(क) …………. फलम्।
(ख) …………. जनाः।
(ग) ………………. लते।
(घ) …………… मयूराः।
(ङ) …………… अश्वौ।
(च) ……………. नेत्रे।
(छ) ……………. पुष्पाणि।
(ज) …………… पर्वताः।
(झ) …………… गजाः।
(ज) ……….. माला।
उत्तर:
(क) एकं
(ख) सप्त
(ग) द्वे
(घ) पञ्च
(ङ) द्वौः
(च) द्वे
(छ) चत्वारि
(ज) अष्ट
(झ) नव
(ञ) एका।

MP Board Solutions

प्रश्न 4.
संस्कृतसङ्ख्याः लिखत(संस्कृत संख्या को लिखो)
(क) २………… (स्त्रीलिङ्ग)
(ख) ४ ……….. (पुल्लिङ्ग)
(ग) २ ………… (नपुंसकलिङ्ग)
(घ) १………… (पुल्लिङ्ग)।
(ङ) ३…………. (स्त्रीलिङ्ग)
(च) २ ………… (नपुंसकलिङ्ग)
(छ) २…………(पुल्लिङ्ग)
(ज) १ ……….. (नपुंसकलिङ्ग)
(झ) ३ ………… (पुल्लिङ्ग)
(ञ) १ ………… (स्त्रीलिङ्ग)
उत्तर:
(क) द्वे
(ख) चत्वारः
(ग) त्रीणि
(घ) एकः
(ङ) तिस्रः
(च) द्वे
(छ) द्वौ
(ज) एकम्
(झ) त्रयः
(ञ) एका।

प्रश्न 5.
गणनां कृत्वां संख्यां लिखत (गिनती करके संख्या लिखो)
MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 1
उत्तर:
(क) द्वे
(ख) तिस्त्रः
(ग) त्रीणि
(घ) षट्
(ङ) दश
(च) दश
(छ) पञ्च
(ज) अष्ट
(झ) चत्वारः
(ञ) नव।

MP Board Solutions

योग्यताविस्तर :
सङ्ख्यां कण्ठस्थीकुरुत (सङ्ख्याओं को कण्ठाग्र करो)

सङ्ख्याबोधः हिन्दी अनुवाद :

1. एकः वृक्षः।
   एक पेड़।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 2
2. द्वौ बालको।
   दो बालक।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 3
3. त्रयः अश्वाः।
   तीन घोड़े।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 4
4. चत्वारः घटाः।
   चार घड़े।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 5
5. पञ्च कुक्कुराः।
   पाँच कुत्ते।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 6
6. षट् कपोताः।
   छ: कबूतर।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 7

MP Board Solutions

7. सप्त शुकाः।
   सात तोते।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 8
8. अष्ट मूषकाः।
   आठ चूहे।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 9
9. नव मृगाः।
   नौ हिरण।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 10
10. दश मयूराः।
    दस मोर।
    MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 11
11. एका बालिका।
    एक लड़की।
    MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 12

MP Board Solutions

2. द्वे बालिके।
   दो लड़कियाँ।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 13
3. तिस्त्रः मालाः।
   तीन मालाएँ।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 14
4. चतस्त्रः अजाः।
   चार बकरियाँ।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 15
5. पञ्च चटकाः।
   पाँच चिड़ियाँ।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 16
6. षट् घटिकाः।
   छः घड़ियाँ।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 17
7. सप्त मक्षिका
   सात मक्खियाँ।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 18
8. आष्टा छुरिका
   आठ छुरियाँ।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 19

MP Board Solutions

9. नव पिपीलिका
   नौ चींदियाँ।
   MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 20
10. दस लड़कियाँ।
    दश बालिका
    MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 21

MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 22

MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 23

MP Board Solutions

MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 24

MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 25

MP Board Class 6th Sanskrit Solutions Chapter 4 सङ्ख्याबोधः 26

अनुवाद :
पुल्लिङ्ग-एक, दो, तीन, चार, पाँच।
स्त्रीलिङ्ग :
एक, दो, तीन, चार, पाँच।
नपुंसकलिङ्ग :
एक, दो, तीन, चार, पाँच।

नोट :
संस्कृत में-पुल्लिङ्ग, स्त्रीलिङ्ग तथा नपुंसकलिङ्ग में संख्यावाचक शब्दों के रूपों में भेद उपर्युक्त तालिका में देखा जा सकता है।